Apollo: Lunar Module Eagle

MARKA

Revell GmbH & Co.KG

KATALOG №

04828

ÖLÇEK

1:48

ÜRETİM YERİ & TARİHİ

Polonya ~ Temmuz 2009

KALIP TARİHİ

1982 (Revell)

PARÇA SAYISI

67

ZORLUK

3

ÇIKARTMA SETİ

Grumman Aircraft Lunar Module; National Aeronautics and Space Administration (NASA)
Apollo 11; Temmuz 1969 - Tranquillity Base

BOYUTLAR [G x Y x D]

197 x 147 x 197 mm

"Houston, burası Sükûnet Üssü. Kartal indi." Bu kelimelerle Dünya, insanoğlunun sonunda Ay'a ulaştığını duydu. Apollo 11 Ay Modülü "Kartal" 20 Temmuz 1969'da, yerden kalkışın üzerinden beş gün sonra Ay'a inmiş ve burası Dünya dışındaki ilk yerleşim yeri olmuştur. Beş buçuk saat sonra Neil Armstrong merdivenden inerek Ay'da yürüyen ilk insan oldu. İki buçuk saat boyunca astronotlar Armstrong ve Aldrin yaşam destek sistemleri ile Ay yüzeyinde kaldı. Ay'dan yüzey örnekleri topladılar, bilimsel araçlar yerleştirdiler ve yerçekiminin altıda birindeki hareket deneyimlerini rapor ettiler. Görevlerini tamamladıktan sonra, astronotlar ay modülünün kalkış kademesini ateşleyerek Ay yörüngesine geri döndüler ve yeryüzüne dönüş için Apollo kapsülüyle buluştular.

Eagle, Ay Modülü'nün 1/48 ölçekli plastik maketidir. Kit, 67 adet gri plastik parçadan oluşmaktadır. Apollo Ay Modülü 'Eagle' maketi, iniş kademesi ve kalkış/dönüş kademesinden (üst kademe) meydana gelmektedir. İçinde astronot bulunan kalkış kademesi ilave ayrıntılar ile zenginleştirilmiştir. İniş kademesi altın renginde folyo ile kaplanmıştır. Elde yeniden yapılan iniş merdiveni ile bayrak direği maketin gerçekçiliğini arttırmaktadır. Maket kabartma Ay zemini üzerinde tarihi günü başarılı bir şekilde canlandırmaktadır. Ayrıca, temsili 'Abort Stage' kontrolü ile kumanda edilecek şekilde kalkış kademesi ışıklandırılmış, tüm ekipman Ay'ın Osiris bölgesine ait topoğrafik haritasından yapılan zemin üzerine monte edilmiştir.

APOLLO PROGRAMI

Apollo programı, 1960 ve 1970’lerde, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nce (NASA) yürütülen karma düzenli bir taşıtla Ay’a iniş projesine verilen ad.

Program 1961’de kamuoyuna duyuruldu, ama Ay’a iniş ve dönüş için düşünülen almaşık teknikler arasından hangisinin seçileceği konusundaki karar hayli uzun incelemelerden sonra oluşturulabildi. Sonunda Ay yörüngesinde buluşma yöntemi seçildi. Bu yöntem, 50 tonluk bir uzay aracının, güçlü bir fırlatıcı araç (“Satürn V”) yardımıyla Ay çevresinde bir yörüngeye yerleştirilmesine dayanıyordu. Bu projede, uzay gemisi üç unsurdan meydana gelir: üç kişilik bir kapsül, kapsülün Ay dolaylarına kadar yaklaşan gidiş-dönüş seyahatinde fırlatılmasını ve manevralarını sağlayan bir füze ve uzay gemisi ile Ay toprağı arasında ilişki kurulmasına yarayan, öz itme güçlü bir modül. Bunların hepsi bir «Satürn-V» aygıtı ile atılarak Ay etrafında uydu haline sokulacaktır: o zaman, üç astronottan ikisi modüle geçerek gemiden ayrılacak ve geri itmeli bir frenleme sistemiyle Ay yüzeyine inecek, görevleri bitince de, bekleme yörüngesinde kalan uzay gemisine döneceklerdir. Burada modül terk edilecek ve üç adam Dünya’ya dönecektir. Birçok fırlatma aracı (özellikle büyük roketler) ve bunlarla birlikte kullanılacak bir uzay aracı yapıldı. “Apollo” adı verilen bu uzay aracı, Ay’a yaklaşıldığında yavaşlamasını ve Ay çevresinde bir yörüngeye oturmasını sağlayacak güçte küçük roketlerle donatılmıştı. Bu roketler Ay modülü adı verilen bölümün uzay aracından ayrılmasını da sağlayacaktı. Ay modülü de, Ay’a inmeyi ve sonra Ay yörüngesindeki “Apollo” aracına dönmeyi sağlayacak roketlere sahipti. Apollo projesi, «Gemini» programlarından sonra gerçekleştirilmiştir. «Gemini» programları karma düzenli bir araç meydana getirmek üzere iki veya daha fazla uzay gemisi bölümünün kendi aralarında birleşmesini sağlar. Söz konusu «uzayda buluşma» projesi birçok defa başarıyla gerçekleştirildi.

İlk insanlı “Apollo” uçuşu, 27 Ocak 1967’de Cape Kennedy’de meydana gelen trajik bir kaza yüzünden ertelendi. Bir fırlatma denemesi sırasında uzay aracında çıkan yangında iyi yetişmiş üç Amerikan astronotun (R. B. Chaffee, Virgil I. Grissom ve Edward H. White) yaşamlarını yitirmesine sebep oluncaya kadar program gayet yolunda gidiyordu ve çok ümit verici idi. Kaza, projenin gerçekleşmesini geciktirdi. Füze yeryüzündeyken meydana gelen bu kazanın sebebi kapsülün saf oksijenle beslenmesidir. Çünkü saf oksijen, yangının bir anda yayılmasına son derecede elverişlidir. Yer yörüngesinde yapılan birkaç insansız uçuştan sonra, 11 Ekim 1968’de “Apollo-7” üç kişilik mürettebatıyla Yer çevresinde 163 kez dolandı.

İnsanlı Ay yolculuğunun ilk büyük aşaması Apollo-8 ile oldu. 21 Aralık 1968’de Cape Kennedy’den Satürn-V füzesiyle Apollo-8 uzaya fırlatıldı. Önce 28,000 km/saat olan hız daha sonra 40,000 km/saate yükseldi. Astronotlar (Frank Borman, James Lovell ve William Anders) uzay aracını, Yer çevresindeki yörüngesinden çıkararak Güneş’in çekim alanına kaptırmadan Ay etrafında dairesel bir yörüngeye oturttular. Yörüngenin Ay’dan ortalama uzaklığı 112 km idi. “Apollo-8”, bu yörüngede dolandıktan sonra bir sorun çıkmadan Yer’e döndü. Uzay aracı 38,428 km/saat hızla atmosfere girdi, atmosferde yerçekimi dolayısıyla hızı 40,000 km/saati buldu. 20 km.lik bir eğri yolla 27 Aralıkta Büyük okyanusa indi. Apollo-8 için yapılan bütün hesaplar doğru çıkmıştı: atmosferdeki sürtünmeden ötürü aracı sıcaktan koruyan zarf 2000°C’ye çıktı ve zarfın 5 cm (2 inç) kalınlığındaki kısmı Büyük okyanusa inildiğinde tutuştu. Yere 7005 m yükseklikte koni biçiminde iki paraşüt açılmış ve âletin düşüşünü düzenlemişti.

Cape Kennedy üssünden 3 Mart 1969’da Satürn-V füzesiyle fırlatılan “Apollo-9”un Yer yörüngesindeki uzun süreli uçuşu sırasında astronotlar (McDavitt, Russel L. Schweickart ve Scott) Ay’a inmek için kullanılacak ay modülünü denediler. Apollo’nun ana gövdesiyle ay modülü arasındaki bir tünelden ay modülüne geçildi, böylece ilk defa araç dışına çıkmadan bir araçtan diğerine aktarma yapılabildi. Ayrıca ay modülü terk edilip uzayda yürüme denemesi de gerçekleştirildi. Apollo-9 kapsülü ile kenetli bulunan Ay modülü birbirinden ayrıldı, daha sonra iki araç burun buruna gelerek birbirine kenetlendi. Apollo-9 ödevini başararak 13 Mart 1969’da Atlantik’te Türk adaları yakınında denize indi.
Apollo-10, 18 Mayıs 1969’da Cape Kennedy üssünden Satürn-V füzesiyle fırlatıldı, Statford, Cernan ve Young’dan ibaret üç astronotla dünya etrafında iki dolanım yaptı, sonra motorlarını ateşleyerek 40,000 kilometre/saatlik hızla Ay’a yöneldi. Apollo-10’un kapsülü Satürn-III füzesinin üçüncü katından ayırtıldı, kapsül tekrar füzeyle birleşti ve Ay modülüne kenetlendi. Apollo-10, Ay’dan 111 km uzaklıktaki ikinci yörüngesine girdi, ay modülü Örümcek, Cernan ve Young ile füzeden ayrıldı ve Ay modülü Ay yüzeyinden 15 km yüksekliğe kadar alçaldı. Bu arada Apollo-10 ile Örümcek arasında çeşitli manevralar ve radar denemeleri yapıldı. Örümcek uzayda bırakıldı, 26 Mayıs 1969’da Büyük okyanusa iniIdi.

Adım adım geliştirilen bu yöntem, Apollo-11 ile son aşamasına ulaştı. 16 Temmuz 1969’da Cape Kennedy uzay üssünden Satürn-V roketiyle uzaya fırlatılan Apollo-11, 11 dakika 50 saniye sonra dünya yörüngesine girdi. Ay ile Dünya arasındaki 240,000 millik (386,243 km) yolculuğunu tamamlayarak hedefine ulaşan Apollo-11’i Ay yörüngesine sokacak ana roket 19 Temmuz günü ateşlendi. 20 Temmuz sabahı erken saatlerde Aldrin ve Armstrong, Eagle (Kartal) adı verilen Ay modülüne geçtiler. Ay modülü, bir süre sonra, içinde Yarbay Collins’in bulunduğu kumanda modülünden ayrıldı. Kartal, 20 Temmuz 1969’da İngiliz yaz saati ayarıyla sabaha karşı saat 03:56’da (21 Temmuz) Ay’a indi. “Apollo-11”in Ay’a inişiyle Astronot Neil Alden Armstrong Ay’ın yüzeyine ayak basan ilk insan oldu.

İkinci defa Ay’a insan indirilmesiyle sonuçlanan Apollo-12 yolculuğu 14 Kasım 1969’da başladı. Deniz binbaşısı Charles Conrad ve deniz binbaşısı Alan Bean ile kumanda modülü komutanı Binbaşı Richard Gordon’u taşıyan Apollo-12 uzay aracı, 17 Kasımda Ay çekimi bölgesine girdi. lntrepid (Korkusuz) adlı Ay modülü, 19 Kasım 1969 günü, Ay’ın Fırtınalar okyanusu bölgesine mükemmel bir iniş yaptı.

Nisan 1970’te fırlatılan “Apollo-13”, oksijen depolarından birinde bir patlama meydana gelmesine karşın Yer’e dönmeyi başardı. Sonraki “Apollo” yolculuklarında Ay yüzeyinde kapsamlı incelemeler yapıldı, çok sayıda taş örneği toplandı; Ay yüzeyine, Güneş rüzgârı deneyi ve Ay yüzeyinin sismografik ölçümleri gibi bilimsel araştırmalarda kullanılan pek çok aygıt yerleştirildi. Programın son aşaması olan “Apollo-17”nin uçuşu Aralık 1972’de gerçekleştirildi.

KARTAL KONDU

"Houston, burası Sükûnet Üssü. Kartal kondu.", bu sözler ile Dünya insanoğlunun sonunda Ay’a ulaştığını öğrendi. Kod ismi Eagle (Kartal) olan Apollo-11 Ay Modülü, insanoğlunun Ay’daki ilk yuvası oldu.

Ay Modülü uzay araçları arasında eşsizdir. Sadece uzayda kullanılmak üzere yapılmış ilk insanlı araçtır. Atmosferik şartlarda hareket etmediğinden aerodinamik değil açısal ve hantal bir görünümü bulunmaktadır. Fırlatılışta Ay Modülü, Komuta ve Hizmet Modülleri'nin hemen altındaki adaptör kaporta tarafından korunmaktadır. Ay’a “Gidiş-Dönüş” görevi başladığında, Komuta- Hizmet Modülü ayrılır ve kendi etrafında Ay Modülü’ne doğru dönerken adaptör kaporta bırakılır. Komuta- Hizmet Modülü daha sonra Ay Modülü’ne kenetlenir ve iki araç Ay’a doğru olan yolculuklarına başlar.

Eagle, yerden heyecan verici fırlatılışından 102 saat 40 dakika sonra 20 Temmuz 1969 günü öğleden sonra Mare Tranquillitatis (Sükûnet Denizi) bölgesine indi. Tranquillity Üssü’nde astronotların ilk görevi yörüngedeki komuta gemisi Columbia’ya dönüş hazırlıklarını yapmaktı. İnişten beş buçuk saat sonra Tranquillity Üssü faaliyete başladı.

AY YÜZEYİNDE İLK İNSAN

Astronotlar, Neil Armstrong ve Ed Aldrin, yaşam destekli uzay elbiselerinin içinde modülü basınçtan arındırarak kapağı açtılar. Aldrin’in yardımı ile Armstrong ihtiyatla kapıyı geçti ve uzay aracının borda iskelesine çıktı. Bir anda merdivenden inip Eagle’ın iniş donanımı podu üzerinde durdu. Kuzey Amerika Yaz Saati (CDT) ile öğleden sonra 09:56’da Astronot Armstrong fincan tabağı şeklindeki iniş podundan adımını atarak Ay yüzeyine basan ilk insan oldu. Armstrong, telsizinden "Bu {bir} insan için küçük bir adım fakat insanlık için büyük bir sıçrama" (That's one small step for {a} man, one giant leap for mankind) şeklindeki tarihi cümleyi söyledi.

On beş dakika sonra 'Buzz' Aldrin merdivenden aşağı inerek Ay yüzeyindeki arkadaşına katıldı. Bu arada, Columbia’da Michael Collins, Ay yörüngesinde dönüyordu. Armstrong daha sonra Ay Modülü’nün iniş donanımının 1 numaralı bacağındaki, üzerinde uçuş ekibi ile ABD Başkanı’nın ismi yazılı plakayı açtı ve sonrasında iki astronot birlikte Tranquillity Üssü’ne Amerikan bayrağını dikti.

YERÇEKİMİ SORUN DEĞİL

Ay yüzeyinde bulundukları süre içerisinde astronotlar, insanoğlunun Ay’ın ve Güneş Sistemi’nin kökenlerini öğrenmesine yardımcı olacak çok önemli görevler icra ettiler. İlk olarak, insanoğlunun Ay’ın yerçekimine göstereceği reaksiyon cevaplanması gereken önemli bir soruydu. Buzz Aldrin yüzey üzerinde bir kanguru gibi sıçrayarak farklı ilerleme yöntemleri test etti. Ama Ay yerçekimi (Dünya’nın altıda biri) hiç sorun çıkarmadı. Ayrıca, astronotların dikkatle kaydettikten sonra steril kaplara koyup Ay atmosferinde mühürledikleri kaya parçaları ve ay tozu bilim adamlarının büyük ilgisini çekiyordu.

İki saat on beş dakika boyunca Tranquillity Üssü icra edilen çeşitli bilimsel görevlerin aktivitesi ile harıl harıl çalıştı. Sonra Aldrin numune kutularının konveyör ile içeri taşınması için yeniden uzay aracına girdi. Armstrong da kapsüle döndükten sonra, kapak bir kez daha mühürlendi ve kabin basınçlandırıldı. Yorgun astronotlar dinlenmeye çekildi.

AY HAZİNELERİ GÜVENDE

21 Temmuz sabahı, Eagle kalkış ve yörüngedeki komuta gemisi ile buluşma için hazırlandı. Kalkış izni için Houston ile telsiz bağlantısı kuruldu ve Ay Modülü’nün üst kademesi ateşlenerek Komuta-Hizmet Modülü’ne doğru yola çıktı. İki uzay gemisi Ay üzerinde buluşarak mürettebatın zar zor hissettiği yumuşak bir temasla sorunsuz kenetlendi. Tranquillity Üssü’nün paha biçilmez ganimetleri iki uzay aracı arasındaki dar tünelden transfer edildi ve sonra astronotlar da Komuta-Hizmet Modülü’ne geçtiler. Dünyaya yeniden giriş için gerekli ısı yalıtımına sahip olmayan Ay Modülü, Ay yörüngesine terk edildi.

Üç gün sonra Komuta Kapsülü 40,225 km/sa. (25,000 mph) hızla Dünya atmosferine girdi, inişini yavaşlatan havanın sürtünmesinden dolayı kuyrukluyıldız gibi parlıyordu. 362 km/sa. (225 mph) hızına kadar yavaşladığında kurtarma paraşütleri açıldı ve Tranquillity Üssü’nün mürettebatı güvenle Pasifik Okyanusu’na indi.

^[1] UTC: Coordinated Universal Time = Eş Güdümlü Evrensel Zaman
^[2] LC: Launch Complex = Fırlatma Tesisi
^[3] LMAE: Lunar Module Ascent Engine = Ay Modülü Kalkış Motoru
^[4] N₂O₄: Dinitrogen tetroxide = Azot tetroksit
^[5] LM RCS: Lunar Module Reaction Control System = Ay Modülü Tepki Kontrol Sistemi
^[6] UDMH: Unsymmetrical Dimethylhydrazine = Asimetrik Dimetil Hidrazin
^[7] Δv: Delta-v = Hız değişimi (metre/saniye)
^[8] APOLUNE: Ay yörüngesindeki aydan en uzak nokta
^[9] PERILUNE: Ay yörüngesindeki aya en yakın nokta; ayberi
^[10] DS: Descent Stage = İniş Kademesi; alçalma evresi
^[11] AS: Ascent Stage = Kalkış Kademesi; yükselme, dönüş evresi

Lunar Module LM-1, Apollo 5 görevi için adaptör kaporta içine monte ediliyor; Ocak 1968.

Lunar Module (plan)

Lunar Module (kesit)
{Frank Munger; Flight International 6 Şubat 1969}

Space Technology Laboratories tarafından tasarlanan Ay'a iniş için Apollo Lunar Excursion Module (LM) Projesi'nde kullanılan İniş Motoru. Motor, 1966 yılına dayanan erken bir modeldir.

Apollo 1 Mürettebatı. Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) bu astronotları ilk insanlı Apollo Uzay Uçuşu'nun asil mürettebatı olarak seçti. Soldan sağa; Edward H. White II (komuta modülü pilotu), Virgil I. Grissom (görev komutanı) ve Roger B. Chaffee (ay modülü pilotu); 1 Nisan 1966. Astronotlar Grissom, White ve Chaffee, fırlatma tesisinde yapılan testler sırasında Apollo Komuta Modülü'nde 27 Ocak 1967'de çıkan yangında hayatlarını kaybetti.

3 Mart 1969'da fırlatılan "Apollo-9"un komuta ve hizmet modülünün Ay modülüne kenetlenmesinden sonra astronot David Scott komuta ve hizmet modülünün kapısını açıyor. Arka plandaki gökcismi Dünya'dır.

Apollo programı; (sağda) "Saturn V" fırlatma roketi ve "Apollo" uzay aracı, (üstte solda) uzay aracının komuta modülü, (altta solda) Ay modülü.

Apollo 11 Lunar Module LM-5 'Eagle'
{İllüstrasyon: Danijel Frka}

Apollo 11 Mürettebatı. NASA, bu üç astronotu Apollo 11 ay iniş misyonunun asil mürettebatı olarak seçti. Soldan sağa; Neil A. Armstrong (komutan), Michael Collins (komuta modülü pilotu) ve Edwin E. Aldrin Jr. (ay modülü pilotu); Mayıs 1969.

Komuta ve Hizmet Modülü Columbia'dan fotoğraflanan "Eagle" Ay yörüngesinde, iniş hazırlığında. Modülün içinde Komutan Neil Armstrong ve Ay Modülü Pilotu Buzz Aldrin bulunmakta. İniş podlarının altındaki uzun çubuk benzeri çıkıntılar, yüzey algılama sondalarıdır. Ay yüzeyiyle temas ettiklerinde, sondalar iniş motorunu kapatmaları için mürettebata sinyal gönderir;
20 Temmuz 1969.

Edwin 'Buzz' Aldrin, bilimsel deney ekipmanının bulunduğu bölmeden pasif sismometreyi çıkarıyor; 21 Temmuz 1969.

Apollo 11 astronotlarının tarihi olayı anımsatması için Ay'da geride bıraktıkları plaka. 19.4x22.9 cm boyutlarında ve 1.6 mm kalınlığında paslanmaz çelikten imal edilen bu plaka, Ay Modülü'nün iniş kademesindeki merdivenin bulunduğu ayak üzerine monte edilmiştir. Uçuş esnasında plakayı örten ve Ay yüzeyinde çıkartılan ince bir paslanmaz çelik levha ile kaplıdır; Temmuz 1969.

Apollo Komuta Modülü 'Columbia' & Ay Modülü 'Eagle'

Apollo 11 Lunar Module LM-5 'Eagle' (kit)

Altın renkli folyo

Islak çıkartmalar

Saydam asetat

◾ Temel boyama için dört adet akrilik boya (#09, #90, #94, #301), çift taraflı boya fırçası, 'Revell Contacta Professional Mini' yapıştırıcı.

◾ Resimli, çok dilli ayrıntılı sekiz sayfa A4 boyutunda yapım kılavuzu.

◾ İniş (descent stage) ve kalkış (ascent stage) kademelerinden oluşan Ay Modülü 'Kartal'.

◾ Astronot figürlü ayrıntılı kalkış kademesi.

◾ Dörtlü paketler halinde 16 adet kontrol roketi (Ay Modülü Tepki Kontrol Sistemi) ve antenler.

◾ İniş kademesi kaplaması için A5 boyutunda altın renkli folyo.

◾ Katlanabilir iniş donanımı.

◾ Uzay aracı dışına çıkış için borda iskelesi ve iniş merdiveni.

◾ İki adet astronot figürü.

◾ Ay yüzeyi şeklinde kabartma zemin.

◾ Ay Modülü için ABD bayrağı ile ıslak çıkartmalar ve saydam asetat.